TANDIR

Tandır köylerde ekmek kete, gılik yapmak için yere yapılmış kuyu.
bir nevi fırın Eskiden evlerde ısınmak için kullanılan Tandır’ın  
üstüne alçak dört köşe bir Masa konur bunun üzerne,
ateşten zarar görmeyecek şekilde tamamen örtecek, mitel denen
(özel yapılmış yorgan)  bir örtüyle kapatılırdı. Isınmak
isteyenler bu miteli dizleri üzerine çekerler, ayaklarını mitelin
altına uzatırlardı.ısınma bu şekilde sağlanılırdı. Bu ısınma
esnasında büyüklerimiz güzel fıkralar ,masallar anlatılırdı
ve bilmeceler sorarlardı.
            

       Tandır’da güveç: pişirme. 
İçinde odun yanarak ısınmış olan tandırın
içine bakır veya topraktan yapılmış iki yanında kulpları olan
güveç eğişlerle indirilerek ateşin külüne
gömülür ağır ağır pişmesi için  tandırın kapağı iyice
kapatılarak pişmeye bırakılır.kış aylarında ekseri keşkek
ve kuru bakliyat lar burada pişirilir ’di.                   
 

  TANDIRIN YAKILMASI VE EKMEK PİŞİRMEK 

Ekmek pişirilecek evin hanımları sabaha yakın kalkarlar.
borcak, geven gibi kolay tutuşan yakacakları tandırın
dibine döşerler. Üzerine çalı, cırpı, ve kalın yarılmış
odunları döşerler en üstede kalın meşe   ve
dayanıklı odunları koyduktan sonra tandırı yakarlar.
Tandırın yanması ateş köz olana kadar  beklenir.

 Ekmekçi tandırın başındaki yerini alır, hamur açacaklar
tahtalarının başına oturur zor iş pişiricinin işidir. Çünkü
ateşle direk muhatap odur, Çok yorucu iştir ancak
 ekmek pişinceye kadar mecburen tandırın başında
duracaktır. Çünkü alternatifi yoktur.

                 TANDIR EĞİŞİ

Arka kısmı 10 cm genişliğinde sap kısmına doğru
üçgen olarak 2 cm kuturunda 150 cm uzunluğunda
sapı olan uç kısmı kancalı ateşi karıştırmak ve
ekmeği tandırdan çıkarmaya yarayan demirden
yapılmış bir gereçtir

          HAMUR TEKNESİ, TEKNE EGİŞİ

Hamur teknesi muhtelif boylarda simetrik biçimde
kalık kütün içi oyularak veya çam tahtasından
geçme sisteminde yaklaşık 80cm genişliğinde
1 veya 2 metre boyunda, yaklaşık 60 cm derinliğinde
yapılmış yayvan bir gereçtir. Tekne Egişi ise keskin
kısmı10 cm yi geçen önden arkaya doğru üçgen
biçiminde daralan 10 cm uzunluğunda, kancalı
ve düz çeşitleri olan tekneye yapışan hamuru
kazımaya ve topak hamurunu kesmeye yarayan
dövme demirden yapılmış bir gereçtir.

                        RAPATA

oval biçimde bir çerçeveye iç kenarlarına
yine düzgün kesilmiş çubuklardan ortadaki
direk kısa bırakılmak suretiyle çubuklarla sık
örülerek rapata kasnağı yapılır.  Kasnağın
üzerine yumuşak çayır otu döşenir otun
üzerine bir kumaştan kılıf yapılır. tutak deliği
bırakılarak dikilir. Tandıra hamuru yapıştıran bir
gereçtir.

               HAMUR TAHTASI

 Sağlam ağacından 10 cm kalınlığında 40-50
ebatlarında yuvarlak tahtadan dır. 

                   TANDIR EKMEĞİ

                                                                         

                   GILİK                     

Tandır ve fırınlı soba olan evlerde yapılır. Özel bir ekmektir.
börek gibi hazırlanır. Hamura tereyağı süt veya yoğurt katılarak
yoğrulur ve Hamuru hazırlanınca kor haline gelmiş kül karışımlı
ateşte ısıtılan Tandır ve fırınlı soba da pişirilir

                            YUFKA

Yufka ve Katmer: Tüm yörede yaygın olarak pişirilen bir ekmek
türüdür. Ancak köyümüzde çok nadir pişirilir Yufka iki kadın
tarafından pişirilir. Biri hamuru ince olarak açar diğeri ise
ocakta saç üzerinde yufkayı pişirir. Katmer ise yufkanın üzerine
yağ sürülüp katlanır tekrar bunun üzerine yağ sürülerek sacda
pişirilir. Kömbe de aynıdır yalnız buna yağla birlite
tavada kızartılan ince doğranmış soğan ve kıyma konulur.

                                    BİŞİ

Köyde ekmek yapıldığında hazır hamurdan börek gibi açılarak
yağ içerisinde pişirilir.Peynir,çökelek ve şekerleyerek de yenir.

                            YEMEK GELENEĞİ

Her yörede olduğu gibi bizim yöremizde de mutfak konusunda
zengin kültüre sahiptir. Geleneksel yöre yemeklerinde tereyağı,
şeker ve un büyükbir yer tutmaktadır. Yaz mevsimi kısa, kış
mevsimi uzun ve soğuk geçenyöremizde yapılan mahalli
yemekler,insanı soğuğa karşı korumaktadır.     
Hayvansal ürünler arasında, et ve süt ile bunların mamulleri
olan kavurma, tereyağı, peynir, kaymak, lor ayrıca yumurta;
tahıllardan ise buğday, arpa bulunmaktadır.Halkın beslen-
mesinde yabani bitki ve bağ meyvelerinin de büyük rolü
vardır.Halk bunların şifalı olduğuna inanır. Yabani bitki ve
meyveler taze olarak kullanıldığı gibi, tuza vurularak (salamura)
veya kurutularak da saklanır.Yabani bitkilerden en çok rağbet
görenleri şöyle sıralayabiliriz.Çaşır, yemlik, kızılca, ebegümeci,
ısırgan. Çaşır, taze olarak tüketildiği gibi tuza vurularak da
saklanır.

                       YÖRESEL KÖY YEMEKLERİMİZ

                         
                                KEŞKEK

Yapılışı : Etin yağlı yeri veya gerdanı pişirilerek didiklenir.
Aşlık bir miktar su ile tencereye konur, arzu edilirse açılmaya
bırakılır.
Ocağı iyice yıkanıp ayıklanmış olarak pişirilmeye bırakılır.
Kısık ateşte devamlı tahta bir kaşıkla karıştırılarak ve
ezilerek karıştırılır.
Didiklenmiş eti iyice ezilmiş aşlığa ilave edilir.
Tuzu atılır. Ateşi daha da kısarak devamlı karıştırılır ve
dövülür. Tel tel oluncaya kadar çarpılır. Piştikten sonra
indirilir. Tekrar dövülmeye devam edilir.
Sonra tabaklara servis yapılarak üzerine kızdırılmış
tereyağı konur. Arzu edilirse bal koyarak da yenilebilir.
Düğünlerde üzerine kızartmanınsuyu ile ve pilavla birlikte
servis yapılır.

                            KAVURMA

Kavurma: Et yöremizde ve köyümüzde her zaman bulunan bir
gıda maddesidir. Sonbaharda hali-vakti yerinde olan aileler
nüfus durumuna  göre sığır veya koyun keserek kavurma
yapar ve kışa saklarlar Kavurma yapılacak et, doğrandıktan
sonra iç yağı katılarak iyice kavrulur ve Güppürlere
(Büyük bakraç) konulur, donmaya bırakılır. Donduktan sonra
ağzı kapatılarak kışta açılma vakti gelene kadar muhafazası
sağlanır.Kavurma kışın yemeklerde et yerine kullanıldığı gibi,
sabah kahvaltılarda da yenir.

                              ÇILBIR

Malzeme: Domates (l kilo), iki diş sarımsak, su bardağı bulgur,
2 yemek kaşığı yağ, tuz, su.

Domatesler çok bol olarak küçük doğranır. Yağda öldürülür.
İçine diğer malzemeler konarak pilavdan gevşek çorbadan katı
kıvamında pişirilir. Sıcak servis yapılır.

                           SIRIN

Bayat tandır ekmeği ufak ufak doğranır ve tabaklara 1'er kişili
servis yapılır. Diğer tarafta yoğurt ağır ateşe konarak yavaş
yavaş kesilmesin diye karıştırılır. İçine bir kaç tane ekmek atılır.
Nane ufalanır. Sonra ekmeklerin üzerine kepçeyle ekmekler
ıslanacak kadar yoğurt dökülür. Üzerine kırmızı biberli kızgın
yağ gezdirilir. Arzu edilirse yoğurda sarımsak da ilave edilir.

                       MIHLA

Malzeme : l kilo kuru soğan, 5 adet yumurta, 250 gr.
kavurma,biraz yağ, tuz. Yapılışı : Kuru soğanlar
ayıklanarak ay şeklinde doğranır. Tuzlanarak yağda iyice 
öldürülür. Kavurması konur sonra geniş ve yayvan bir
tepsiye alınarak yayılır. Üzerine istenirse tek tek istenirse
çırpılmış olarak yumurta gezdirilir. Fırına verilir, piştikten
sonra sıcak servis yapılır.

 

                  HIŞIK FASÜLYE YAHNİSİ

Taze fasulye ayıklanır ve ikiye kırılarak kurutulur. Kavurma
zamanıetin kemikleri hafif etli olarak bırakılır, tuzlanır ve
güneşte kurutulur.Yapılışı : Hışik kaynar suda haşlanarak
tazelenir. Kuru kemik kırılarak akşamdan suya konur. Arada
bir suyu değiştirilir. Soğan yağda kavrularak salça edilir.
Sokaraç yapılır. Kemik ve hışik tuz, su konur pişirmeye bırakılır.

                           ÇÖKELEK PİYAZI

Çökelek geniş bir kaba konarak içine çok küçük doğranmış
salatalık domatesi,biber, taze soğan, varsa taze reyhan,
maydanoz, nane konularak karıştırılır.Biraz su ile inceltilir
ve zeytinyağı gezdirilir. Ya salata gibi ya da tabaklara
alınarak ekmekle yenir..

                          KÖY PİYAZI

Malzeme : 3'er adet salatalık ve soğan , 4'er adet sivribiber
ve domates, 300 gram süzme yoğurt, 150 gr çökelek peyniri,
1 çorba kaşığı reyhan,tuz.Yapılış : Domates, salatalık, soğan
ve biberleri küçük küçük doğrayın (İncecik kıyılmış gibi
olmalıdır.) ve derin bir kaba alın. Üzerine çökelek peyniri ve
süzme yoğurdu ekleyin iyice karıştırın. Dilerseniz yıkanmış
ve suları alınmış marul yapraklarıyla süsleyip servis
yapabilirsiniz...

                       YAPRAK SARMA

Malzeme: Salamura, Asma Yaprağı,1 Baş Soğan, 100 gr.
Kavurma, 1 su bardağı yeşil mercimek

Yapılışı: Soğan kavrulur, Kavurma ilave edilir, Salamura
Asma Yaprakları ince ince kıyılır kavurmaya ilave edilir,
sulu yemek kıvamına gelmesi için biraz su ilave edilir.
Önceden haşlanmış yeşil mercimek, tuz, karabiber ilave
edilip pişirilir. Servis edilmeden önce biraz sirke ile
tatlandırılır.

                           DÜGÜRCÜK

Et suyu ile bulgurun ufağı birlikte pişirilir. Koyu bir kıvama
gelince ateşten indirilir. Tabaklara konur üzerine tereyağı
gezdirilir.Malzeme :Yarım kilo bulgur, 4-5 bardak su veya et
suyu karışımı,biraz tuz, 125 gr. tereyağı.

                        KENGER YAHNİSİ

Malzeme: dizi kenger, 250 gr. kavurma, 1 yemek kaşığı salça,
1-2 yemek kaşığı yağ, 1l su bardağı haşlanmış barbunya,
1-2 baş kuru soğan, tuz, su.İlkbaharda çıkan taze kengerler
toplanarak iplere dizilir. Dikenleri temizlenir.Kurutulmuş kenger
kaynar suda 1-2 saat kadar bekletilerek iyice yumuşatılır.
Siyah yerleri ve dikenleri temizlenir. Bol soğuk suda yıkanır.
Kavurması daha önceden haşlanmış barbunyası
ve kengeri de ilave edilerek biraz da su konarak pişirilir.

KENGER KAVURMASI

Kengerler taze iken toplanır ve temizlenir. İyice haşlanır,
diğer tarafta bol soğan yağda öldürülür, içine 2-3 tane yumurta
kırılır. Haşlanmış kengerler de içine konarak pişirilir.

                                    PAÇA

Hayvanın bumbarı denilen kalın bağırsağı, ayakları, kafası ve
işkenbe si alınarak temizce temizlenir Ufak ufak parçalara
bölerek bir tencere içinde suyla pişene kadar kaynatılır.
Bir tepsiye Bayat tandır ekmeği ufak ufak doğranır ve pişmiş
olan paça tepsi üzerine dökülür böylece servise hazır olur

                                    UN HAŞILI

Bir ölçek un, su ile karıştırılır ve ateş üzerine konur.Katı bir
kıvam alıncıya kadar devamlı karıştırılarak pişirilir.Bir tepsiye
alınır.Ortası çukurlaştırılır ve bu çukura erimiş tereyağı konur
kaşık yağa batırılarak haşil yağlanır ve yenilir.

                                  UN KUYMAĞI

Bir miktar un bir kapta sulandırılır. Bir tavaya bir miktar tereyağı
konularak eritilir. Eriyen tereyağına hazırlanan un bulamacı
yavaş yavaş karıştırılarak dökülür.Un katılaşıp,yağ pişen
hamurun üzerine çıkıncaya kadar hafif ateşte pişirilir.

                        PEYNİR KUYMAĞI

Peynir Kuymağı: Tavada kızdırılmış tereyağına, bir miktar taze
yağlı peyniri veya salamura peynir konur. Üzerine bir kaç
yumurta kırılır ve karıştırılır. Peynirler tamamen eridikten sonra
ocak üzerinden alınır ve sıcak sıcak yenir.

 

 

 

 

         

          ÇORBALAR

 

 

Bir miktar tuzlu su kaynatılır, eriştesi atılır. Kırmızı biber,
salça,kavrulmuş kıyma, maydanoz hepsi birden ilave edilerek
kaynatılır.(Ayrı bir tencerede) Haşlanan erişte soğuk sudan
geçirilerek süzülür.Kaynamakta olan karışıma ilave edilir.

                       ERİŞTE ÇORBASI

 

                        ERİŞTENİN YAPILIŞI

Un, yumurta ve tuzla su hepsi birlikte iyice yoğrulur.
Ele yapışmayacak hale gelince, hatta biraz da sertçe bir
hamur yapılır. Yarım saat dinlendirilir.Bol un serpilerek açılır.
Baklava hamuru gibi olana kadar yalnız her inceltilişte bol un
serpilir, yoksa yapışır. 4'e 5'e katlanarak ince ince kesilir.
Temiz bir bez üzerinde arada bir karıştırmak sureti ile kurutulur.
Torbalara konur.

                            GURUTLU ÇORBASI

Gurutlu Çorba: Eskiden yapılan unutulmaya yüz tutmuş bir
çorba türüdür.Gurut, çökeliğin kurutulmuşu demektir. Çökelik
bir bardak büyüklügünde elde şekillendirilerek damlardaki
valalara serilir ve güneşte kurutulur, KurutulanGurut (Çökelik)
belli miktarlarda alınarak bir tekne içerisine konur su ilave 
edilerek teknenin kenarına sürterek ezilir, bu işlem bayağı
zordur. Gurutun ezilip ayran kıvamına gelmesi uzun zaman
alır. Gurut nohut gibi oluncaya kadar ezilir. Diğer taraftan
tencere de yarma ve nohut pilav oluncuya kadar pişirilir,
soğuduktan sonra ayrı bir leğen de üzerine Gurut ayranı
dökülür, karıştırılıpsoğumaya bırakılır.

                           HERLE ÇORBASI

 Herle Çorbası: Bir miktar un tereyağında iyice kavrulur.
Üzerine bir miktar su konur,devamlı karıştırılır yaklaşık 20
dakika kaynatılır ve sıcak sıcak içilir.Bu çorba bilhassa kış
aylarında yapılır.Hastalara herle çorbası içirilerek
terletilir ve şifaya kavuşması sağlanır.

                                 KESME ÇORBASI

 

                           TARHANA ÇORBASI

                                 SIRIN

 

 

                                            KABAK

                            YAPRAK SARMASI
 

                            TAZE FASÜLYE

,


                      KURU FASÜLYE YAHNİSİ

                             PATATES

                                  ÇİREŞ

                                   HAŞİL

 

                                 TAHTİK (SEMİZ) 

 
Erikli çorba, Ğılbor,Lapa,Paça,Mercimek .  Mıkla, Pilav, Yağda
Yumurta, Ekmek Kızartması, Un Helvası, Sütlaç, Üzüm pekmezi,
Dut pekmezi,   Vişne-Elma ve Kayısı reçeli ..

                                      Kazım BARANOĞLU